Málþing í sýngarskála Íslenska bæjarins að Austur-Meðalholtum í Flóahreppi
kl 13:00, Laugard. 9. mars
Laxabakki við Sog; verndun, endurbygging, nýting og framtíðarsýn
Þegar hinn heimsfrægi finnski arkitekt Alvar Alto kom til landsins til þess að vera við opnun Norræna hússins (1969) heimsótti hann Laxabakka við Sog og lét þá þau orð falla, að Laxabakki væri fallegasta hús sem hann hefði séð á Íslandi.
Húsið er hannað og byggt af Ósvaldi Knudsen kvikmyndagerðarmanni og málarameistara af miklu listfengi og alúð árið 1942. Byggingin, sem er sambland af torfbæ og timburhúsi, stendur föstum fótum í innlendri hefð en sker sig jafnframt úr sem mjög meðvitaður hönnunargripur með sterk höfundareinkenni, sem ná bæði til hússins sjálfs, innréttinga, húsmuna og umhverfis. Laxabakki er síðasti hlekkurinn í óslitinni ellefuhundruð ára byggingarsögu íslenska torfbæjarins og baðstofan þar er síðasta íslenska baðstofan sem er rétt smíðuð samkvæmt aldagamalli hefð. Byggingin er einnig í samræðu við ýmsar hræringar í samtímabyggingarlist og hönnun, m. a. eru allar innréttingar og húsgögn sérhönnuð og smíðuð fyrir húsið. Handverk, allt frá veggjahleðslu, trésmíði, útskurði (gerður af Ríkharði Jónssyni myndhöggvara), húsgagnasmíði, innréttingum og málningarvinnu ber vott um afar fagleg vinnubrögð.
Mjög hefur hallað á ógæfuhlið staðarins síðustu ár vegna mikillar vanrækslu og viðhaldsskorts og nú má ekki tæpara standa ef takast á að bjarga húsinu og endurreisa.
Íslenski bærinn, sem er núvernadi eigandi Laxabakka, ásamt hópi áhugamanna um varðveislu þessara einstöku húsa og uppbyggingu staðarins hefur um all langt skeið haft það markmið að gera Laxabakka að friðlandi, vin, dvalarstað og sýningarvettvangi þar sem náttúr- og menningarvernd, skapandi hugsun og vistmenning yrði höfð í fyrirrúmi.
Þessi hópur hefur enn ekki getað aðhafst í málinu vegna famgöngu óvinveittra nágranna; annars vegar Landverndar, og hins vegar Hérðsnefndar Árnessýslu. En þessir aðilar hafa í sameiningu algerlega lagst gegn björgun og eðlilegri uppbyggingu þessarar einstöku bygginarsögulegu perlu, og bera í raun ábyrgð á níðurníðslu og eyðileggingu Laxabakka, sem skelfur nú eins og hrísla í vindi á grafarbakkanbum.
Á málþinginu munu helstu sérfræðingar landsins innan byggingalistar, hönnunar, myndlistar, handverks og minjaverndar, náttúruverndar og landslagsarkitektúrs flytja stutt erindi.
- Staðbundin- og vistvæn bygginagrlist.
- Saga hússins rakin og sagt frá sérkennum þess hvað varðar handverk og hönnun í máli og myndum.
- Húsið og svæðið greint frá byggingarsögulegu sjónarmiði.
- Samþættingu mannvirkis og umhveris.
- Minjagildi og menningarsögulegt samhengi.
- Sagt verður frá fyrirliggjandi áformum um uppbyggingu og framtíðarsýn um nýtingu Laxabakka.
- Dregin verður upp mynd af því neyðarástandi sem nú hefur skapast og þeirri gíslingu sem þessum einstöku menningarverðmætum er haldið í um þessar mundir.
- Menningarvernd vs náttúruvernd. Fordæmisgildi og Framtíðarhorfur.
Nánari dagskrá málþingsins verður birt á FB-síðu verkefnisins: Laxabakki – Fallegasta hús á Íslandi
Eyjólfur Eyjólfsson tenór flytur lagið Sveitin milli sanda, eftir Magnús Blöndal Jóhannsson, en sú söngperla var samin að frumkvæði Ósvaldar Knudsen, upphaflegum eiganda og hönnuði Laxabakka.
Fyrirspurnir og umræður.
Gert er ráð fyrir að dágskránni verði lokið 15:30 og gefst þá gestum kostur á að skoða Laxabakka, húsin og hið fallega landsvæði sem þeim tilheyrir.
Ókeypis aðgangur meðan húsrúm leyfir, pönnukökur, kleinur og kaffi gegn frjálsum framlögum.